De Vezelserie: Zijde

Omdat ik 99.9 procent van de tijd werk met natuurlijke materialen en dit letterlijk door mijn handen tot een product laat komen. Kon een onderzoekje en uitleg over deze pracht producten niet uitblijven natuurlijk.

Door mijn opleiding in de mode was ik nooit heel blondt wat oorsprong en eigenschappen betreft. Mohair komt van de Angora geit en Angora van een Angora konijn. En al zeg je geitenwollen sokken, is mohair eigenlijk haar en geen wol. En meer van dat soort feitjes waar mensen zoals ik met een vezel tic warm van worden. Dus vanaf heden vind je regelmatig een verhaaltje over wol, haar, zeewier en bananen ( ja echt waar! Daar kun je ook mee breien, vilten, spinnen etc )

Maar vandaag 1 van de aller mooiste en een lang, lang bewaard geheim: Zijde

zijde coconnetjes

Zijde wordt gewonnen uit de cocon van de zijde rups, de larve van de zijde mot "Bombyx mori"  en een van de weinige insecten, naast de bij en de cochenille schildluis ( rode verfstof ), die door de mens voor zijn product gekweekt wordt.

De zijdeteelt heeft zijn oorsprong in China, waar men al in de oudheid ontdekte hoe deze mot op de bladeren van de witte moerbei te kweken was en hoe de zijde in 1 lange draad af te haspelen was. Dit is jarenlang een groot geheim gebleven, op het doorvertellen stond de doodstraf. Pas in de 12de eeuw werd er ook in Europa zijde gewonnen. Een kilo zijde toen had de zelfde waarde als een kilo goud.

zijderupsen stage 4

De zijde rups/mot hebben een kort maar vraatzuchtig leven. In 30 dagen vreet de rups zich vol waarbij hij zich tot 4 keer toe in een nieuwe outfit steekt ( vervellen ) Na deze dagen spint de rups een klein web om daar vervolgens zijn cocon van zijdedraad en lijm te spinnen. Deze materialen komen beide uit zijn mond. De lijm wordt hard aan de buitenlucht en zo ontstaat een stevig hulsje. Vervolgens veranderd de rups in een pop en is ze klaar om zich uit de cocon te knagen.

close up van de zijde mot ieeeeee

In de meeste gevallen wordt de mot nog in zijn cocon gedood, zodat de zijde er in 1 draad afgehaald kan worden. Een draai is meer dan 1,5 km lang. Het eerste en laatste stukje van de zijde is niet van hele mooie kwaliteit en geeft een linnen achtige look. Dit is Bourrette zijde.

zijde wordt los geweekt.

Om de draad van de cocon los te krijgen wordt de cocon inclusief pop ongeveer 10 minuten in water van 90 graden gedoopt. Met een soort borstel wordt er in het water gestampt zodat de draden zich aan de borstel hechten. Deze draadjes worden vervolgens vastgebonden en opgewonden per 6 draden 

Zijde is het sterkste textiel product en een enkel draadje zijde is vergelijkbaar met de draden in een spinnenweb. En is 5 keer zo sterk als staal.

Er zijn diverse soorten zijde, de bekendste is Moerbei zijde. De rups die deze zijde maakt eet alleen bladeren van de Moerbei boom. Deze zijde is helder wit en makkelijk te kleuren.

Moerbij zijde

Naast deze zijde zijn er ook vele wilde soorten, deze zijn vaak wat ruiger en lastiger te verven. Maar deze zijde heeft prachtige natuurlijke nuances. Tussah zijde is hier een bekend voorbeeld van. Deze zijde is geler dan Moerbei zijde.

Wilde zijde wordt weleens als alternatief geboden voor mensen die liever geen dierlijke producten gebruiken omdat ze geen leed willen veroorzaken. Met wilde zijde gebeurt het namelijk weleens dat de mot zelf uit de cocon komt en dus niet wordt gedood deze zijde wordt vervolgens gesponnen. Maar in de meeste gevallen wordt de cocon van de wilde rupsen gekookt. De zijde mot heeft ook zonder mensen hand een kort leven. Na het paren gaat het mannetje dood, het vrouwtje volgt na het leggen van de eitjes. Wilde zijderupsen eten van diverse bomen oa van de Castor boom. Eri silk ( van de castor etende rups ) is een van de duurzaamste zijde soorten en wordt gesponnen zoals katoen en wol, want kan niet afgehaspeld worden.

Als je liever geen dierlijke producten wilt gebruiken zijn er tal van alternatieven zoals; viscose, soya, melk, banaan, zeewier, bamboe en andere vezels met de zelfde soort eigenschappen. Waar ik graag een andere keer over vertel.

Hoe verwerk ik zijde?

Ik gebruik zijde als losse vezel om een werkstuk te verfraaien en glans te geven. Ook vind je ze gekaard door mijn sjaals ed heen. Tenslotte gebruik ik ook stoffen zoals Chiffon, Pongee en satijn om mee te vilten, te verven en te ecoprinten. Zijde heeft de zelfde mooie eigenschap als wol: koel in de zomer en warm in de winter. Tevens is zijde net als andere dierlijke vezels een eiwit product waardoor verf stoffen makkelijk pakken en zeer helder en intens zijn.

 

Wist je dat?

Er ook zee zijde bestaat ( of bestond ) Deze zijde komt van een schelp ( Pinna Nobili ) Deze schelp zet zich zelf vast met de zijde draden. Met deze zijde kon men zeer fijn weven, waardoor je een paar dames handschoenen kwijt kon in een bolster van een walnoot. De schelpen zijn tegenwoordig beschermt en kunnen wel 1 meter groot worden. Je vind ze in de mediterrane zee. Ik kreeg bij deze schelp al een hoog zeemeerminnen gevoel lees ik dat ze af en toe nog een parel te maken. Hoe magisch is dat een schelp die zijde en parels maakt.

zeezijde ( het lijkt wel zeemeerminnenhaar )

Eco print op zijde

Ben je op zoek naar zijde om zelf te verwerken, neem dan eens een kijkje in de webshop van Zijdar je kunt daar te kust en te keur.